Peace Promotion
Op de dag af vier jaar geleden was ik samen met mijn zoon Marc in Hiroshima, Japan. Daar waren wij uitgenodigd voor een lezing bij de ‘City Planning and Peace Promotion Divisions’ over de herbouw van Hiroshima.
“Hoe slaagden de bewoners na de vreselijke atoomoorlog erin (inclusief de hibakusha, de A-bomb survivors) om de stad weer te laten herrijzen en hun haat te overwinnen?” Dat was een vraag die Marc had gesteld en gedurende twee uur luisterden we naar een duizelingwekkend verhaal over de vreselijke gevolgen van het bombardement op 6 augustus 1945 om kwart voor acht ’s ochtends waarbij 92 procent van de stad werd weggevaagd. 78.000 mensen kwamen in een fractie van een seconde om, vele tienduizenden liepen zware brandwonden op. Door de na-effecten (vaak leukemie) kwam het dodental rond de 140.000 uit. Terwijl ik dit schrijf ligt er een mapje voor me op tafel met de sheets van de lezing en documentatie. Men vroeg ons of we ambassadeurs wilden zijn, om vooral de boodschap te blijven herhalen dat dit nooit en dan ook nooit meer mag gebeuren.
Het was een indrukwekkend verblijf in Hiroshima. Het is bizar om door een vredig parkje te lopen en dan opeens een bordje te zien op een boom met ‘war survivor’ erop vermeld. Of je tanden te poetsen met kraanwater terwijl je hotel eigenlijk midden in de bomkrater ligt. Alle details in je op te nemen in het museum. Een horloge dat stilstaat op de tijd van de bominslag, een gesmolten jurk, een foto van een schaduw van wat eerst een mens was. En het herinneringscentrum vol namen, om heel stil van te worden. Het was surrealistisch om door de winkelpassages te wandelen met moderne warenhuizen en winkels als Chanel, Gucci, Dior. Hiroshima is nu een bloeiende stad met ruim 1.1 miljoen inwoners. Als eerste Amerikaanse president bezocht Barack Obama Hiroshima en sloot zijn toespraak af met de woorden: ‘De wereld is hierdoor altijd veranderd, maar vandaag zullen de kinderen van deze stad in vrede hun dag doorbrengen. Het is een toekomst die we kunnen kiezen, een toekomst waarin Hiroshima en Nagasaki niet bekend staan als het begin van het kernwapentijdperk, maar als het begin van ons eigen morele ontwaken.’
Vandaag de dag zijn ruim 13.000 kernwapens op de wereld. Rusland en de Verenigde Staten bezitten samen meer dan 90 procent van alle kernkoppen. Rusland heeft er ruim 700 meer dan de Verenigde Staten. Oekraïne heeft geen kernwapens, dit was ooit anders. Zij erfden de kernwapens na de val van de Sovjet-Unie in 1991 maar gaven ze terug aan Rusland na de onafhankelijkheid van Oekraïne (1991). In het Memorandum van Boedapest in 1994 werd vastgelegd dat Oekraïne een soevereiniteitsgarantie kreeg van de VS, UK en Rusland.
Bij het terugzien van de foto’s dacht ik terug aan alle gekleurde papieren kraanvogels in Hiroshima. Al het leed dat dat daar is omgebogen naar hoop en vrede. Dat het nooit, en dan ook nooit, meer mag gebeuren…